Στα Χανιά, μια πόλη με έντονη πολιτιστική κι αρχιτεκτονική παρουσία, υπάρχει εδώ και λίγο καιρό ένα νέο αρχαιολογικό – κι όχι μόνο – στολίδι, το οποίο εντυπωσιάζει ντόπιους κι επισκέπτες· ένα τοπόσημο για την περιοχή αλλά και την πόλη ολάκερη. Ο λόγος για το νέο Αρχαιολογικό Μουσείο Χανίων, το οποίο φέρει την υπογραφή δύο έμπειρων, πολυβραβευμένων αρχιτεκτόνων,
των Λουκά Μπομπότη και Θεοφάνη Μπομπότη ή αλλιώς των «BOBOTIS+BOBOTIS architects». Το αρχιτεκτονικό δίδυμο βλέπει την αρχιτεκτονική ως ένα πεδίο συνεχούς εξέλιξης και φαίνεται πως οι ίδιοι μ’ αυτό «χτίζουν» την πορεία τους μέχρι σήμερα. Εμπνέονται από τις σύγχρονες ανάγκες και τάσεις της εποχής, ενσωματώνουν καινοτόμες τεχνολογίες και υλικά, ώστε να αποτυπώσουν μέσω των έργων τους την σύγχρονη αρχιτεκτονική έκφραση. Στοιχεία που γίνονται αμέσως αντιληπτά από την συνέντευξη που ακολουθεί.
Επιμέλεια: Νικολέτα Βρέκα & Άντζελα Βακάκη
Η εταιρεία «BOBOTIS+BOBOTIS architects» των αρχιτεκτόνων Λουκά Μπομπότη και Θεοφάνη Μπομπότη, πλαισιωμένη από μια σύγχρονη ομάδα αρχιτεκτόνων και designers με έδρα την Αθήνα, εκπονεί μελέτες τόσο δημοσίων όσο και ιδιωτικών έργων, πολλά εκ των οποίων είναι δημοσιευμένα στον ημερήσιο και περιοδικό τύπο στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Επίσης έχουν βραβευτεί και διακριθεί σε πανελλαδικούς και διεθνείς αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς. Παρέχει υπηρεσίες αρχιτεκτονικού σχεδιασμού, interior design, συντονισμού μελετών και επίβλεψης σε σημαντικά και σύνθετα έργα. Η γκάμα των έργων περιλαμβάνει: Αεροδρόμια, Resorts, Μουσεία, Κέντρα Εμπορευματικών Μεταφορών, Συγκροτήματα Κατοικιών, Βίλες, Κτίρια Γραφείων, Τράπεζες, Αθλητικές Εγκαταστάσεις, Εμπορικές Αλυσίδες, Συνεδριακά Κέντρα, Data Centers, Mega Yachts: www.bobotisarchitects.com
«Η αρχιτεκτονική είναι ένα πεδίο συνεχούς εξέλιξης, καθώς ακολουθεί και τις ταχέως αναπτυσσόμενες τεχνικές κατασκευής. Ως εκ τούτου, καλούμαστε να σχεδιάσουμε κτίρια με δυνατότητα προσαρμογής στις μεταβαλλόμενες λειτουργικές ανάγκες και περιβαλλοντικούς παράγοντες. Εμπνεόμενοι από τις σύγχρονες ανάγκες και τάσεις της εποχής, ενσωματώνουμε καινοτόμες τεχνολογίες και υλικά, ώστε να αποτυπώσουμε στον χώρο – μέσω των έργων – την σύγχρονη αρχιτεκτονική έκφραση. Κάθε στάδιο μελέτης απαιτεί κριτική σκέψη και αισθητικές επιλογές, ο συνδυασμός των οποίων οδηγεί σε ένα αποτέλεσμα διαχρονικό και ταυτοχρόνως αντιπροσωπευτικό της εποχής του. Ανεξαρτήτως του μεγέθους του, κάθε έργο αντιμετωπίζεται με το ίδιο αίσθημα ευθύνης. Η ανταπόκριση και εκπλήρωση του συνόλου των απαιτήσεων του έργου, αποτελεί σημαντική παράμετρο του σχεδιασμού, παρέχοντας λύσεις υψηλής ποιότητας, εντός προϋπολογισμού και χρονοδιαγράμματος, δημιουργώντας υπεραξία στην επένδυση. Με σεβασμό δε στο περιβάλλον, προτείνουμε λύσεις με υψηλές προδιαγραφές σχετικά με την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων».
Αμέτρητα πλέον τα έργα σας. Έχουν οι «BOBOTIS+BOBOTIS architects» αγαπημένες μεθόδους, είδη, υλικά και στυλ;
Κανένα έργο δεν μπορεί να είναι ίδιο μ’ ένα άλλο. Ακόμη και όταν πρόκειται για έργα ίδιας χρήσης και ίδιου μεγέθους. Υπάρχουν παράμετροι, που επηρεάζουν περισσότερο ή λιγότερο τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό. Ο τόπος, το ίδιο το οικόπεδο, ο προσανατολισμός, ο χρήστης, οι δυνατότητες αξιοποίησης στον τόπο του έργου συγκεκριμένων υλικών και τεχνολογιών. Αυτά και άλλα πολλά αποτελούν το υπόβαθρο, πάνω στο οποίο θα εξελιχθεί η σύνθεση του συγκεκριμένου έργου. Είναι προφανές πως οποιοσδήποτε αρχιτεκτονικός σχεδιασμός είναι άμεσα εξαρτημένος και από την ειδική και γενική παιδεία του αρχιτέκτονα, η οποία αποτελεί δυναμική παράμετρο, δεδομένου ότι εξελίσσεται στον χρόνο.
Η αρχιτεκτονική σας φαίνεται πως ταξιδεύει σ’ όλο τον κόσμο και με διαφορετικά projects. Ποιες είναι οι προκλήσεις αλλά και τα πλεονεκτήματα που συναντάτε, όταν καλείστε να δημιουργήσετε σε κάποια άλλη χώρα;
Κάθε νέο έργο αποτελεί μια καινούργια πρόκληση. Παρά το γεγονός ότι βρισκόμαστε στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, κάθε χώρα έχει και τα δικά της ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Αυτά τα
χαρακτηριστικά θα συνυπάρξουν με τις παραμέτρους που προαναφέρθηκαν και θα δημιουργήσουν ένα συγκεκριμένο πλαίσιο σχεδιασμού. Όλο αυτό θα εξελίξει και θα διευρύνει τον γνωστικό ορίζοντα στην αρχιτεκτονική σκέψη και όχι μόνον.
Είναι η Αθήνα που ζείτε και δραστηριοποιείστε ένα πολυποίκιλο αρχιτεκτονικό καταφύγιο για σας;
Η Αθήνα είναι μια εξαιρετικά ιδιαίτερη πόλη· θα μπορούσαμε να πούμε πως από μόνη της είναι μια ολόκληρη κατηγορία. Αν εξαιρέσουμε το τεράστιο πολιτιστικό βάρος των μνημείων της κλασικής περιόδου, το μετέπειτα ιστορικό της αρχιτεκτονικό αποτύπωμα έχει δυστυχώς συρρικνωθεί. Είναι όμως μια πόλη που, ιδιαίτερα την τελευταία δεκαετία, έχει διαμορφώσει συν-
θήκες διαβίωσης που προσφέρουν στον κάτοικο, αλλά και στον επισκέπτη ενδιαφέρουσες βιωματικές εμπειρίες. Αυτό άλλωστε φαίνεται και από την σημαντική τουριστική κίνηση. Είναι μια μητρόπολη, με δικό της ιδιαίτερο ρυθμό. Έναν αυθόρμητο ρυθμό, που προσομοιάζει περισσότερο στην τζαζ, παρά στην οργανωμένη συμφωνική μουσική. Είναι ένα περιβάλλον που προκαλεί τη διάθεση δημιουργίας.
Πόσο εύκολα αποτυπώνεται ο πολιτισμός στην αρχιτεκτονική τη σημερινή εποχή;
Κάθε περίοδος πολιτισμού αποτυπώνεται και μέσα από το αρχιτεκτονικό έργο. Διανύουμε μια σημαντική περίοδο αρχιτεκτονικής, απαλλαγμένη από ρυθμούς. Οι ρυθμοί αποτύπωσαν με
εξαιρετικό τρόπο και συνέπεια τον πολιτισμό, μέσα στον οποίο δημιουργήθηκαν. Σήμερα, χωρίς τους αυστηρούς κανόνες των ρυθμών, παρέχεται η δυνατότητα διαφορετικών ποιοτικών
αρχιτεκτονικών εκφράσεων. Ελλοχεύει όμως και η δυνατότητα ύπαρξης πρόχειρων έργων με στοιχεία πρόσκαιρου εντυπωσιασμού. Και οι δύο αυτές περιπτώσεις αποτελούν μέρος της
περιόδου που διανύουμε. Έτσι, ούτως ή άλλως, το αποτύπωμα του πολιτισμού θα υπάρξει και θα καταγραφεί και μέσα από το ποιοτικό ή όχι αρχιτεκτονικό έργο.
Αρχαιολογικό Μουσείο Χανίων. Τι σας ενέπνευσε για να «χτίσετε» αυτό το εντυπωσιακό τριγωνικό κτήριο;
Η όποια σύνθεση ενός έργου είναι συνήθως συνιστώσα δύο-τριών βασικών παραμέτρων. Στην περίπτωση του Μουσείου Χανίων, το αρχέτυπο του Ελληνικού αρχαίου Μεγάρου με το εσωτερικό αίθριο, ήταν η πρώτη από τις παραμέτρους αυτές. Μια τεθλασμένη γραμμή και μια ευθεία οριοθέτησαν ένα εσωτερικό αίθριο. Οι γραμμές αυτές εξελίχθηκαν σε γραμμικούς όγκους, οι οποίοι βυθίστηκαν εν μέρει στη γη, ως συμβολική αναφορά στα ευρήματα που ήρθαν στο φως μέσα από την ίδια την Xανιώτικη γη. Ο ένας εξ αυτών προβάλλεται δυναμικά προς το Αιγαίο, την
θάλασσα, που αποτέλεσε ένα από τα βασικότερα στοιχεία εξέλιξης του Ελληνικού Πολιτισμού.
Πώς νιώσατε όταν το είδατε ολοκληρωμένο και ξεναγηθήκατε σ’ αυτό;
Κατά την σύλληψη της σύνθεσης ενός έργου, καθώς και κατά την διάρκεια του συνολικού σχεδιασμού του περιηγείσαι μέσα σ’ αυτό. Βιώνεις εκείνο που σχεδιάζεις, εσωτερικά και εξωτερικά. Είναι μια συνθετική διαδικασία ανθρωπιστικών και τεχνικών παραμέτρων. Μια διαδικασία που περιλαμβάνει συναίσθημα, χωρίς το οποίο τίποτε το αξιόλογο δεν δημιουργείται. Έχεις πλήρη αίσθηση του χώρου, τον οποίο εσύ ορίζεις. Η περιήγηση στο υλοποιημένο πλέον έργο και συγκεκριμένα στο Μουσείο, το οποίο έχει πλήρως ολοκληρωθεί και λειτουργικά, δημιουργεί μια νέα
διάσταση συναισθημάτων. Βιώνεις το αποτέλεσμα συλλογικών προσπαθειών. Άλλωστε, πέραν από τη δική μας συμμετοχή, κομβικός υπήρξε ο ρόλος του Υπουργείου Πολιτισμού, αλλά και της Εφορείας Αρχαιοτήτων Χανίων, που έφερε εις πέρας με εξαιρετικό τρόπο, το λειτουργικό σκέλος του Μουσείου.
Γνωρίζοντας τη σημασία που έχει το πρόσφατα ολοκληρωμένο σας έργο για την περιοχή και για την πόλη, υπάρχει σχεδιασμός-πλάνο για αλλαγές στην ευρύτερη περιοχή; Θα αξιοποιηθεί η όμορφη γειτονιά για να πλαισιώνει ένα τέτοιου βεληνεκούς πολιτιστικό εγχείρημα;
Οι πόλεις και γενικά το δομημένο περιβάλλον είναι ένας ζωντανός οργανισμός. Ως τέτοιος δεν μπορεί παρά να επηρεάζεται από οποιοδήποτε νέο στοιχείο που υπεισέρχεται σ’ αυτόν. Το Μουσείο, ως δημόσιο κτίριο και ιδιαίτερα κτίριο πολιτισμού με υπερτοπικό χαρακτήρα, σχεδιάστηκε για να αποτελέσει ένα σημαντικό τοπόσημο για την συγκεκριμένη και την ευρύτερη περιοχή αλλά και για την πόλη στο σύνολό της. Είναι δε βέβαιο, πως θα αποτελέσει αφορμή για ποιοτικές παρεμβάσεις, τουλάχιστον στην περιοχή όπου βρίσκεται. Τα Χανιά από μόνα τους αποτελούν έναν προορισμό. Το Μουσείο, όπως αυτό σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε στο σύνολό του, δεν μπορεί παρά να προσθέσει ένα σημαντικό ενδιαφέρον για τον κάτοικο και τον επισκέπτη, καθιστώντας την πόλη, ακόμη πιο ελκυστικό προορισμό.
Τι ρόλο έπαιξε το φως του νησιού στο δημιούργημά σας και τι γενικότερα; Πόσο επηρεάζει το ίδιο το περιβάλλον την ιδέα και την εκτέλεση;
Ο σχεδιασμός ενός αρχιτεκτονικού έργου λαμβάνει σοβαρά υπ’ όψιν το περιβάλλον στο οποίο θα φιλοξενηθεί. Το περιβάλλον είναι ένα σύνθετο πλαίσιο, δομημένο ή αδόμητο. Το ανάγλυφο του οικοπέδου, ο ανοικτός ή κλειστός ορίζοντας, ο άνεμος, το φως και άλλα είναι στοιχεία που συν- θέτουν το περιβάλλον. Το φως αλλά και η σκιά αποτελούν σταθερές παραμέτρους του σχεδιασμού οποιουδήποτε έργου. Και τα δύο αυτά είναι σημαντικά για την αντίληψη του Μουσείου και την λειτουργία του. Ιδιαίτερη μέριμνα υπήρξε στην ελεγχόμενη είσοδο φυσικού φωτισμού στις
αίθουσες εκθέσεων. Η χωροθέτηση του αναψυκτήριου στο ψηλότερο σημείο του Μουσείου αλλά και η αίσθηση του μετέωρου που δημιουργεί η εξέδρα του στο «κενό», απέναντι στην θάλασσα του Αιγαίου, είναι μια από τις επιλογές αξιοποίησης του περιβάλλοντος.
Είναι τα Χανιά ένα μέρος «αρχιτεκτονικό»;
Η αρχιτεκτονική στην πόλη των Χανίων έχει σημαντική παρουσία. Έχει αποτυπώσει διαφορετικούς πολιτισμούς, που δημιουργήθηκαν και εξελίχθηκαν στην πόλη. Ως ένα βαθμό, η σύγχρονη πόλη ακολούθησε τις υπόλοιπες ελληνικές πόλεις, όπου διαμορφώθηκε μια περίοδος έντονης οικοδομικής δραστηριότητας, χωρίς το αντίστοιχο ποιοτικό αρχιτεκτονικό αποτύπωμα. Παρά ταύτα, η έντονη παρουσία του ιστορικού κέντρου της πόλης, η ύπαρξη Αρχιτεκτονικής σχολής, το Κ.Α.Μ., σε συνδυασμό με πολύ ενδιαφέρουσες σύγχρονες παρεμβάσεις στην ιστορική πόλη, όπως,
επίσης, και σύγχρονα ποιοτικά αρχιτεκτονικά έργα μπορούν δικαιωματικά να χαρακτηρίσουν τα Χανιά τόπο «αρχιτεκτονικό».
Ποια τα σχέδιά σας για το επόμενο διάστημα;
Η συμμετοχή μας στον σχεδιασμό μεγάλων σύνθετων έργων μιας ευρύτατης γκάμας, αλλά και μικρού μεγέθους, σε οποιοδήποτε μέρος στην Ελλάδα και τον κόσμο, αποτελεί για μας μια αέναη πρόκληση.
