Πρόσωπα υπάρχουν πολλά, προσωπικότητες όμως; Από αυτές που να αναρωτιέσαι: «τι στην ευχή κάνει αυτός εδώ πέρα;» Το ‘χετε πάθει κι εσείς; Για έναν
δάσκαλο, γιατρό, έμπορο, μάγειρα που να υπερβαίνει κατά πολύ τον μέσο όρο και να προκαλεί την έκπληξη μαζί με την απορία!
Να σας πω τη μαύρη μου αλήθεια ο Στέλιος Καλογεράκης είναι ένας τέτοιος άνθρωπος. Είναι αυτό που λέμε “υπεράνω πάσης υποψίας” κι όμως περπατάμε στην ίδια πόλη σε απέναντι πεζοδρόμια. Δημιουργός του δημοφιλούς κρητικού κόμικ, του Σήφη. Εμπνευστής του θρυλικού Δελφινιού, που είναι το σήμα κατατεθέν του Ρεθυμνιώτικου Καρναβαλιού. Μέχρι και στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Ατλάντα του 1996 έφτασε το εικαστικό του δαιμόνιο. Άρα; Δεν υπάρχει άρα. Υπάρχει εδώ και τώρα βουτιά μέσα στο μυαλό ενός πολύπλευρου graphic designer που κυριολεκτικά διαφέρει και εν-διαφέρει!
Υπογράφει: Παντελής Σπυριδάκης | Φωτογραφίες: David Movsesyan, www.kaloudisphotos.com
Μου αρέσει η αίσθηση του μολυβιού πάνω στο χαρτί.
Έχει ασχοληθεί με την πολιτική γελοιογραφία (σκίτσα και comics του έχουν δημοσιευτεί σε πολλά κρητικά έντυπα), τη ζωγραφική αλλά και με τη μουσική. Κι όμως τα δύο μικρά παιδιά του διαβάζουν τα χάρτινα παραμύθια ακόμα και όχι από το tablet. Aυτό πολύ το καμαρώνει! Η εικαστική δουλειά του περνάει και από τη μαζική κουλτούρα (κόμιξ, διαφήμιση, αντικείμενα μαζικής παραγωγής), με σκοπό να σχολιάσει το σύγχρονο τρόπο ζωής. Δεν του αρέσει να διαχωρίζει τις διαφορετικές τάσεις του. Μέσα έκφρασης: όλα! Ως freelancer graphic designer για την προώθηση
πολλών γνωστών εταιριών έχει λανσάρει και λογότυπα και διαφημιστικό υλικό.
Η δουλειά σου ουσιαστικά παντρεύει το σκίτσο, τη φωτογραφία και την εικονογράφηση; Πώς ξεκινάς μια ιδέα στο χαρτί;
Ξεκινάω πάντα σχεδιάζοντας στο χαρτί. Φτιάχνω ένα γρήγορο προσχέδιο που αποδίδει αυτό που έχω στο μυαλό μου και μετά προχωράω σε πιο σχολαστικό σχεδιασμό. Μου αρέσει η αίσθηση του μολυβιού πάνω στο χαρτί. Μετά, σχεδόν πάντα, υπάρχει ψηφιοποίηση και επεξεργασία στον ηλεκτρονικό υπολογιστή.
Δύο από τα πασίγνωστα “παιδιά” σου είναι ο Σήφης και τα logo του Ρεθεμνιώτικου Καρναβαλιού. Σήμερα τι σε «παιδεύει»; Αρκετά ενδιαφέροντα projects. Εικονογραφήσεις βιβλίων, έντυπα, διαφημιστικές καμπάνιες, branding νέων επιχειρήσεων. Όλα αυτά, σε συνδυασμό με κάποια προσωπικά projects που βρίσκονται στο συρτάρι μου και αναζητούν διέξοδο. Κάποια
από αυτά ελπίζω να τα δείτε σύντομα.
Αλήθεια πώς είναι να συνοδεύεις μια αποστολή ελληνική σε Ολυμπιακούς Αγώνες; Η αλήθεια είναι ότι ένα έργο μου συνόδευσε την ελληνική αποστολή στους
Ολυμπιακούς Αγώνες της Ατλαντα το 1996. Ήμουν στην Αθήνα, στο πρώτο έτος των σπουδών μου και βρέθηκα ξαφνικά στην δεκαμελή ομάδα που φιλοτέχνησε το εικαστικό μέρος της ελληνικής αποστολής. Ήμουν τόσο νέος και αισθάνθηκα να πέφτω κατευθείαν στα βαθιά. Ήταν υπέροχη εμπειρία!
Η αρθρογραφία με ποιο τρόπο εμφανίζεται στην δική σου την ζωή; Μόνιμο ή περιπετειώδη; Έχεις αρθρογραφήσει στην αθηναϊκή εφημερίδα “ΤΟ ΒΗΜΑ” για μουσικά θέματα, στα περιοδικά αρχιτεκτονικών θεμάτων “ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΗ”, “OFFICE” και “ΚΑΤΟΙΚΙΑ”, στο διαδικτυακό περιοδικό των Decadence Times, στην “ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ” και σε τοπικές εφημερίδες και περιοδικά της Κρήτης.
Ήμουν τυχερός γιατί πέρασα από μεγάλα έντυπα σε πολύ μικρή ηλικία. Αφορμή στάθηκε μία ερευνητική εργασία που έκανα όταν σπούδαζα. Δημοσιεύτηκε και έκανε αρκετή αίσθηση. Έτσι ξεκίνησε αυτό το ταξίδι της αρθρογραφίας το οποίο θα χαρακτήριζα πολύ περιπετειώδες. Μία γεύση μπορεί να πάρει κανείς διαβάζοντας το βιβλίο μου “Ποπ Ναοί” που κυκλοφορεί δωρεάν στο διαδίκτυο.
Τι αγαπάς περισσότερο από την πόλη των Χανίων; Λατρεύω να χάνομαι στα στενά της παλιάς πόλης, να πίνω espresso στο καφέ του
Δημοτικού Κήπου, να χαλαρώνω στη μικρή αυλή της Καθολικής εκκλησίας και να επισκέπτομαι την αδελφή μου τη Βάσω που είναι μουσικός και ζει στα Χανιά.
Ποιο ήταν το πρώτο θέμα που είχες επιλέξει να κάνεις σκίτσο; Τα πρώτα μου χαρτζιλίκια τα έβγαζα στο Γυμνάσιο σχεδιάζοντας γελοιογραφίες για τοπικές εφημερίδες με πρωταγωνιστές, τον Παπανδρέου και τον Μητσοτάκη. Επίσης τα σχολικά μου βιβλία ήταν πάντα γεμάτα σχέδια.
Για το Σήφη
δε σας κρύβω
ότι υπάρχει
φρέσκο υλικό
και βρίσκομαι
σε περίοδο
αναζήτησης
κατάλληλου
εκδότη.
Δεν είναι μαγικό ότι ακόμα και σήμερα και νεότεροι και παλιότεροι θυμούνται τα καμώματα του Σήφη; Είναι πραγματικά συγκινητικό. Έχει περάσει σχεδόν μια δεκαετία από την κυκλοφορία του Comic Album και ακόμα λαμβάνω πολλά μηνύματα αγάπης. Όλοι με ρωτάνε πότε θα εκδοθεί η συνέχεια. Όντως, με ενδιαφέρει να επανασυστήσω το Σήφη σε ένα νεότερο κοινό. Ελπίζω να τα καταφέρω μέσα στο 2019.
Γιατί τελικά σταμάτησε η κυκλοφορία του απόλυτου κρητικού Κόμικ; Ο Σήφης ήταν ένα από τα θύματα της οικονομικής κρίσης. Έμεινε εκδοτικά «άστεγος», αφού το περιοδικό «Στιγμές» που φιλοξενούσε κάθε μήνα τις ιστορίες του έκλεισε, μαζί του και οι εκδόσεις Magazine, που κυκλοφόρησαν το Comic Album. Τώρα, δε σας κρύβω ότι υπάρχει φρέσκο υλικό και βρίσκομαι σε περίοδο αναζήτησης κατάλληλου εκδότη.
Τι θεωρείς ότι τον έκανε τόσο άμεσα αναγνωρίσιμο; Στο πρόσωπο του Σήφη, οι Κρητικοί αναγνώριζαν ένα κομμάτι του εαυτού τους και των συμπεριφορών τους ενώ οι μη Κρητικοί μπορούσαν να διακρίνουν μέσα από τη σάτιρα, εκείνα τα στοιχεία που κάνουν τους Κρητικούς από συμπαθητικούς έως και ερωτεύσιμους. Ο Σήφης είναι μία ιδανική εκδοχή του χαρακτήρα μας και μας υπενθυμίζει ότι δεν πρέπει να παίρνουμε πολύ στα σοβαρά τον εαυτό μας.
Το Ρεθεμνιώτικο Καρναβάλι τι είναι για σένα; Μεγαλώνατε κατά κάποιον τρόπο μαζί; Σίγουρα αισθάνομαι ότι ενηλικιωθήκαμε μαζί. Συνεργάζομαι με το Δήμο για την επίσημη
οπτική επικοινωνία του Ρεθεμνιώτικού Καρναβαλιού από το 2003, με κάποια μικρά διαλείμματα. Θεωρώ ότι ήμουν παρών στη διαμόρφωση και την εξέλιξή του
σε μεγάλο θεσμό. Δημιουργικά, έχω δώσει τον καλύτερό μου εαυτό. Για εμένα είναι ένα ανεξάντλητο πεδίο δημιουργίας.
Ποιο από τα θέματά του θυμάσαι εντονότερα και για ποιο λόγο; Φυσικά λατρεύω το Δελφίνι –
Μασκότ που έχει αγαπηθεί τόσο πολύ! Επίσης την Πολυκατοικία του 2017 που πέρασε το μήνυμα «συγκάτοικοι στο όνειρο». Την εμπνεύστηκα μετά από μία εξαιρετικά εποικοδομητική συζήτηση με την Οργανωτική επιτροπή. Και μπορέσαμε μέσα από μία εικόνα να περάσουμε πάρα πολλά συμπυκνωμένα μηνύματα.
Αν διέμενες σε άλλη πόλη και όχι στο Ρέθυμνο, πιστεύεις θα ήταν διαφορετικά τα πράγματα;
Έχω ζήσει και έχω εργαστεί αρκετά χρόνια στην Αθήνα. Η ποιότητα ζωής είναι σαφώς καλύτερη στην Κρήτη. Το Ρέθυμνο δεν θα το άλλαζα! Πλέον, με το διαδίκτυο,
οι αποστάσεις εκμηδενίζονται. Αν και σε μία μεγάλη μητρόπολη, αν έχεις μία τρελή ιδέα, έχεις πολύ περισσότερες ευκαιρίες να την υλοποιήσεις και πολύ ευρύτερο
κοινό για να την αποδεχτεί.
Έχεις και δυο παιδιά. Εμείς διαβάζαμε τα κόμικ από το περίπτερο. Οι τωρινές γενιές κατεβάζουν τα application. Tι
είναι καλύτερο; Η τεχνολογία προχωράει. Θεωρώ ότι δεν είναι ούτε καλό ούτε κακό, απλά συμβαίνει! Πλέον υπάρχει πληθώρα πληροφοριών και ο αναγνώστης πρέπει να έχει το ταλέντο να ξεχωρίσει την “ήρα” από το “σιτάρι”. Στα παιδιά μου πάντως, τη Μαρίτα και το Γιάννη προς το παρόν αρέσουν μόνο τα χάρτινα παραμύθια.
Σαν graphic designer ποια ήταν η ιδέα που ακόμα και σήμερα σε “αφήνει με το στόμα ανοιχτό”;
Το “I ? NY” που σχεδίασε ο Milton Glaser το 1976. Τόσο απλό και τόσο περιεκτικό!
Όλη αυτή η κρίση πιστεύεις έχει επηρεάσει και την τοπική οικονομία σε Χανιά και Ρέθυμνο;
Φυσικά! Νομίζω ότι ο τουρισμός έχει εμποδίσει την πλήρη κατάρρευση αλλά υπάρχουν οικονομικά προβλήματα και
προβληματικές επιχειρήσεις τριγύρω. Απλά τα σοβαρά προβλήματα συχνά κρύβονται κάτω από το χαλί μιας επιφανειακής ευμάρειας.
Θα έλεγες ναι σε μια πολιτική πρόταση; Επικοινωνιολόγοι και γραφίστες πρωταγωνιστούν στις προεκλογικές καμπάνιες…
Έχω γίνει αποδέκτης προτάσεων κατά καιρούς. Έχω εργαστεί για την προώθηση υποψηφίων και παρατάξεων με τις οποίες πολλές φορές διαφωνούσα ιδεολογικά. Το θεωρώ μια καλή επαγγελματική πρόκληση. Προσωπικά όμως δε θα ήθελα να εμπλακώ ως υποψήφιος γιατί δε θα υπέκυπτα σε καμία κομματική πειθαρχία αν διαφωνούσα σε κάτι.
Ποιον πολιτικό θα σκίτσαρες χωρίς δεύτερη κουβέντα και ποια πολιτικό με καμία δύναμη; Ωραία ερώτηση! Νομίζω όμως ότι τους πολιτικούς που αντιπαθείς, τους σκιτσάρεις
καλύτερα. Σκέψου πόσα ωραία σκίτσα έχει εμπνεύσει ο αντιπαθητικός Donald Trump! Παρόλα αυτά, προτιμώ να μην ασχολούμαι με ακραίους εχθρούς του δημοκρατικού πολιτεύματος ούτε καν σκιτσογραφικά. Αυτό τους δίνει αξία και δεν έχει νόημα.
Θεωρείς ότι και η Κρήτη έχει μπει σε κάποιο βαθμό σε παγίδα φασιστικών αντιπαραθέσεων; Αυτό είναι φαινόμενο που δυστυχώς στιγματίζει την Ευρώπη γενικότερα. Δεν
πρωτοτυπούμε. Δυστυχώς σε περιόδους κρίσης ακμάζει η μισαλοδοξία και ο φανατισμός.
Στην πορεία σου – που λόγω αντικειμένου ήταν πολύπλευρη – φλέρταρες και με το πολιτικό σχολιασμό; Πώς θα σχολίαζες σήμερα τη Συμφωνία των Πρεσπών;
Νομίζω ότι οι περισσότεροι που εκφέρουν άποψη δεν έχουν διαβάσει τη Συμφωνία. Τη διάβασα, αλλά νομίζω ότι το θέμα με τη γειτονική χώρα είναι πολύπλευρο και χρειάζεται ώρες συζήτησης. Δεν μπορώ να τη σχολιάσω ούτε απόλυτα θετικά, ούτε όμως και αρνητικά.
Σε πόσο μεγάλο βαθμό πιστεύεις ότι βασίζονται στην γραφιστική τέχνη το facebook και το instagram;
Δομικά ναι, αλλά στο Facebook η αισθητική καταποντίζεται κάτω από τον άναρχο κυκεώνα της πληροφορίας. Το Ιnstagram έχει σίγουρα πιο εκλεπτυσμένη αισθητική, όπου πολλές νέες τάσεις βρίσκουν χώρο έκφρασης. Εκεί συναντάς υπέροχα πράγματα, αρκεί να τα ψάξεις.
Περπατώντας μέσα στην πόλη το πρωί για να πας στην δουλειά κερδίζει η καλή τέχνη ή η κακή αισθητική σε κτίρια, συμπεριφορές, ανθρώπους;
Έχω αναπτύξει ανοσία στην κακή αισθητική. Προτιμώ να βλέπω τα θετικά γιατί τα αρνητικά είναι τόσο πολλά, που αν τους δώσεις σημασία και αντιπαρατεθείς μαζί τους, σίγουρα βγαίνεις χαμένος. Οι κακές συμπεριφορές όμως πάντα με στεναχωρούν.
Οι τοίχοι graffiti σε αρκετά σχολείαστα Χανιά και στο Ρέθυμνο σε βρίσκουν σύμφωνο;
Έχω κάνει αρκετή έρευνα και έχω αρθρογραφήσει για το θέμα των γκράφιτι. Μου αρέσει πολύ η street art, σε αντίθεση με τα απλά tags και τα κακογραμμένα συνθήματα, που δεν τα θεωρώ και πολύ δημοκρατικό τρόπο έκφρασης, αφού εκβιάζουν το βλέμμα του θεατή και δοκιμάζουν την αισθητική του αλλοιώνοντας την εικόνα του δημόσιου χώρου.
Αν έπρεπε να δημιουργήσεις τον διάδοχο του Σήφη -έναν κρητικό ήρωα του σήμερα- ποιον θα επέλεγες;
Δε θα μπορούσα να αντικαταστήσω το Σήφη με κάποιον άλλο διάδοχο πρωταγωνιστή. Εκτός κι αν ήταν πολύ διαφορετικός. Ίσως κάποιος κυνικός σκύλος με κρητικό μουστάκι. Ή ίσως ένα κρητικό βαμπίρ.
Καλύτερη στιγμή; Μια διαφήμιση, μια έκθεση φωτογραφίας ή κόμικ; Πού κουμπώνεις καλύτερα;
Σε όλα αυτά τα πεδία δράσης αισθάνομαι άνετα. Θυμάμαι υπέροχες στιγμές με την ομάδα Cocun, που οργανώναμε τα φεστιβάλ Fototherapy, αλλά θα πω και για μία ατομική μου έκθεση με τίτλο “PopPorn”, όπου είχα ντύσει ολόκληρο ένα εκθεσιακό χώρο στην Αθήνα με μεγάλα ασπρόμαυρα σχέδιά μου. Υπήρχαν παντού κόκκινοι μαρκαδόροι και οι επισκέπτες μπορούσαν να επέμβουν πάνω στα έργα. Ήταν τρομερή αίσθηση, γιατί το κοινό συνδιαμόρφωνε τα έργα. Αισθάνομαι άνετα, όπου μπορώ να εκφραστώ.
Είναι και λίγο τρόπος ζωής η δουλειά του γραφίστα; Τι ιδιαίτερο έχει;
Είναι μία πολύ δύσκολη δουλειά, που όντως γίνεται τρόπος ζωής. Ακόμα κι αν δουλεύεις μόνο συγκεκριμένες ώρες γραφείου, το μυαλό ενός designer κινείται πάντα σε ρυθμούς design. Δεν μπορείς να αφήσεις την ιδιότητά σου στο γραφείο και να σταματήσεις να σκέφτεσαι ως designer.
Τα πρώτα μου
χαρτζιλίκια τα
έβγαζα στο
Γυμνάσιο
σχεδιάζοντας
γελοιογραφίες
για τον
Παπανδρέου και
τον Μητσοτάκη.
Μολύβι και χαρτί ή λαπτοπ ή digitizers; Ιδού η απορία! Για αρχή, μολύβι και χαρτί και στη συνέχεια ipad, υπολογιστής, digitizer και οτιδήποτε μπορεί να αποτυπώσει αυτό που
έχω στο μυαλό μου. Όλα επιτρέπονται!
Ποιο ήταν το τελευταίο live που πήγες και το ευχαριστήθηκες; Λατρεύω την alternative rock και την electronic, αλλά δυστυχώς δεν έχω χρόνο τα βράδια, ώστε να πηγαίνω σε συναυλίες.
Το τελευταίο μουσικό event που πήγα, πριν ένα τριήμερο, ήταν ένα εξαιρετικό ρεσιτάλ του εκπληκτικού πιανίστα με διεθνή πορεία Δημήτρη Μιμίδη, με έργα του Chopin.
Υπάρχει πολύ έντονα και η πιο καλλιτεχνική πλευρά σου: δημιουργείς διαφημιστικό υλικό για συναυλίες, μουσικά events και φεστιβάλ;
Αυτή σίγουρα είναι η αγαπημένη μου επαγγελματική δραστηριότητα. Ίσως επειδή είχα ανέκαθεν πολύ καλή σχέση με τη μουσική. Έζησα όμορφη εφηβεία με συναυλίες και ηχογραφήσεις ως μέλος μουσικού γκρούπ και αυτό το κουβαλάω πάντα μέσα μου.
Αποτελεί η πόλη που ζεις μια μόνιμη πηγή έμπνευσης; Φυσικά! Γι’ αυτό και την έχω αποδώσει εικονογραφικά δεκάδες φορές με πολλούς διαφορετικούς τρόπους. Ευελπιστώ κά-
ποια στιγμή να εκδώσω ένα άλμπουμ με κείμενα αξιόλογων Ρεθεμνιωτών και πολλές διαφορετικές εικονογραφήσεις της πόλης.
Ποιες είναι οι ευχές σου για αυτές τις γιορτές των Χριστουγέννων; Υγεία, γόνιμη σκέψη out of the box, να ζούμε εμπνευσμένα και να αποκτήσουμε επιτέλους την κοινωνική συνείδηση που θα μας κάνει να συμβιώνουμε πιο αρμονικά μεταξύ μας!
