“Νιώθω ότι θέλω να δείξω στα ντοκιμαντέρ μου θέματα που θα αγγίξουν.”
“Τα δυο ταξίδια, στο Ιράν και στη Νέα Υόρκη, έγιναν σε απόσταση ενός μήνα, μου φάνηκε σαν σοκ η αντίθεση των δύο κόσμων.”
Οι άνθρωποι της πόλης μας επιφυλάσσουν εκπλήξεις. Εκπλήξεις με αλλαγές, με ολοκαίνουρια δεδομένα και αναπάντεχες αλλαγές. Η Βίκη Αρβελάκη αποτυπώνει πώς η ζωή του καθενός αλλάζει, όταν προχωράει μπροστά. Με μια ήρεμη δύναμη επισφραγίζει μια κινηματογραφική παράδοση που συνεχίζει να αναβλύζει από τη νέα γενιά των εκπροσώπων της εδώ στα Χανιά με υποψηφιότητα στην Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου, με διεθνή φεστιβάλ & συμμετοχή σε ταινίες. Είπαμε άλλωστε… Οι άνθρωποι της πόλης μας επιφυλάσσουν εκπλήξεις, κι είναι τόσο ωραίες!
υπογράφει ο Παντελής Σπυριδάκης
Φωτογραφία: Μανώλης Παπαδάκης
Ρούχα: Xamam – Philosophy to wear
Styling: Κατερίνα Γαροφαλάκη
Make up Artist: Iωάννα Δουρουντάκη
Ευχαριστούμε το καφέ – μπαρ – εστιατόριο Bohème!
-Η πολυμορφία της ζωής σου: τηλεόραση, ντοκιμαντέρ, ταξίδια, κριτικές επιτροπές και φεστιβάλ σε έκανε πιο πλούσιο άνθρωπο;
-Η έως τώρα πορεία δεν ξέρω αν με έχει κάνει πιο πλούσιο άνθρωπο, μα σίγουρα με έκανε πιο πλούσια η υπέρβαση των φόβων μου. Μαζί με αυτήν την υπέρβαση έφυγε και η βιάση. Να βάλουμε τα δυνατά μας στα 20 ή στα 30 να τα κάνουμε όλα. Ο κατάλληλος χρόνος για τον καθένα είναι όταν αισθάνεται έτοιμος και αυτό συνήθως δεν έρχεται με την απόκτηση ενός πτυχίου. Πολλοί άνθρωποι έχουν καταπληκτικές ιδέες, είναι πλούσιοι δηλαδή, και νομίζουν ότι είναι αργά για νέα ξεκινήματα. Αυτό με στενοχωρεί.
-Ποια είναι η πιο αγαπημένη σου γωνία στην πόλη των Χανίων;
-Το κάθε μέρος, η κάθε γωνιά υπάρχει μέσα μου, σε σχέση με τι το συνδέω, με ποιον βρέθηκα εκεί, τι είπαμε, τι έζησα εκεί, τι σκέψεις και συναισθήματα δημιουργήθηκαν. Είναι πάντως εντυπωσιακό πόση συναισθηματική μνήμη μας δημιουργεί ένα μέρος και η θύμησή του.
-Πώς ξεκινά συνήθως η σκέψη για ένα ντοκιμαντέρ;
-Νομίζω είναι ωραίο να νιώθουμε ενθουσιασμό για ό,τι κάνουμε. Από εκεί ξεκινώ. Να με κάνει η σκέψη να ζωντανεύω, να φαντάζομαι, να βρίσκω γρήγορες λύσεις. Όταν κάτι με κάνει να βρίσκω δικαιολογίες και να καθυστερώ, σημαίνει ότι δε βγαίνει από την καρδιά μου.
-Υπήρξες και επί 6 χρόνια παρουσιάστρια και δημιούργησες επίσης 2 σειρές ντοκιμαντέρ (των 12 επεισοδίων έκαστο). Βγαίνοντας τελείως απ’ έξω, προτιμάς τον κόσμο της τηλεόρασης ή του κινηματογράφου;
-Αυτήν την ερώτηση μου την έχω κάνει πολλές φορές. Τον κόσμο γενικά καλύτερο προτιμώ. Το τηλεόραση ή κινηματογράφος είναι σχετικό, γιατί ενώ προτιμώ τον κινηματογράφο, αυτό δε σημαίνει ότι δεν υπάρχουν ακόμα (λίγα) αξιόλογα προγράμματα στην τηλεόραση.
-Όταν άκουσες ότι το ντοκιμαντέρ σου «Στα Σκοτεινά στην Κρήτη» (2016), με θέμα την τυφλότητα, είναι υποψήφιο για καλύτερο ντοκιμαντέρ 2017 από την Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου, ποια ήταν η πρώτη σου αντίδραση;
-Χάρηκα πολύ, αν και νομίζω δεν είχα επίγνωση πόσο σημαντικό ήταν τότε, ούτε και αντιλαμβανόμουν τι σήμαινε να είμαστε υποψήφιοι με άλλες ταινίες με μεγάλες χρηματοδοτήσεις, τη στιγμή που εμείς είχαμε κάνει μια ταινία με ελάχιστα χρήματα, περισσότερο για την εμπειρία και την παρέα. Με εμψύχωσε όμως αρκετά εκείνη την εποχή η υποψηφιότητα αυτή.
-Έπαιξε ρόλο η πρότερη “μάχιμη” εμπειρία σου από την τηλεόραση;
-Σίγουρα. Ήταν 17 χρόνια από την ζωή μου και πολύ καθοριστικά. Είχα την ευκαιρία να μάθω πολλά, από μικρή κιόλας ηλικία, και μέσα από τη συνεργασία με συναδέλφους να καταλάβω ότι όλα θέλουν τρόπο και σωστό χρόνο. Αυτό το έχω κρατήσει.
-Συνήθως το ντοκιμαντέρ, σαν είδος έχει δύσκολα θέματα, πολλές φορές “βαριά”. Έχεις κάνει ένα ιστορικό ντοκιμαντέρ τα “Λουλούδια που μαράθηκαν νωρίς”, ένα ντοκιμαντέρ για έναν άστεγο άνθρωπο, τον “Σολωμό”, ένα ντοκιμαντέρ για την τυφλότητα, μεταξύ πολλών άλλων. Ωστόσο είσαι ένας πολύ χαρούμενος άνθρωπος. Ποια είναι η σχέση σου με τη χαρά;
-Θέλω να έχω μια πηγαία σχέση με τη χαρά. Δε θέλω να αφήσω κάποιον ή κάτι να μου τη χαλάσει. Αυτό δε σημαίνει ότι θα είμαστε πάντα χαρούμενοι κι ευτυχισμένοι – τι λέξη κι αυτή – γιατί στα δύσκολα ωριμάζουμε. Αλλά η σχέση μου με τη χαρά θέλω να είναι ουσιαστική. Νιώθω ότι θέλω να δείξω στα ντοκιμαντέρ μου θέματα, που θα αγγίξουν και θα μας κάνουν να σκεφτούμε, να διερωτηθούμε. Είναι προϋπόθεση προς τη χαρά τα ερωτήματα που μας θέτουμε, ο προθάλαμος ας πούμε.
-Από τα χρόνια της θητείας σου στην τηλεόραση, ποιο ήταν το σκαλοπάτι εκείνο που σε οδήγησε στον κινηματογράφο;
-Έχω περάσει από πολλά τμήματα στην τηλεόραση. Από το τμήμα μάρκετινγκ, από καθημερινή εκπομπή ως παρουσιάστρια, μέχρι τη δημιουργία ντοκιμαντέρ. Το 2009 έκανα το πρώτο μου ντοκιμαντέρ για το Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας στα Χανιά. Τότε ανακάλυψα πως ήθελα να συνεχίσω σε αυτήν την κατεύθυνση.
-Αυτή τη στιγμή που μιλάμε, ποιο είναι το επόμενο ντοκιμαντέρ που ετοιμάζεις;
-Ένα ντοκιμαντέρ γυρισμένο στην Κρήτη και πάλι, τον “Πρωτόγονο Ήχο”. Πολύ σύντομα θα γνωρίζω πού θα “ταξιδέψει”.
-Θα δανειστώ μια κοινωνική απορία και θα ζητήσω τη βοήθεια αυτού που ξέρει από κινηματογράφο: Αν ο κόσμος ήταν καλός, θα κάνατε ντοκιμαντέρ;
-Αν ο κόσμος αλλάξει με τις ταινίες, τα βιβλία, τη μουσική, αυτό δεν το ξέρω. Η υποψία και μόνο ότι ίσως αλλάξει, είναι λόγος να συνεχίζουμε.
-Έχεις ζήσει η ίδια έξω και τώρα ζεις και το φαινόμενο του brain drain. Σε οργίζει αυτό;
-Ποιοι από όλους εμάς θα φεύγαμε στο εξωτερικό αν είχαμε τις ίδιες ευκαιρίες στη χώρα μας; Δε με οργίζει, ωστόσο είναι μια πραγματικότητα. Πιο πολύ με προβληματίζει, όσοι μένουμε να είμαστε άνθρωποι.
-Πάντα τα παιδιά που κρατούν από το εξωτερικό έχουν πιο βαθιά τη σύνδεση με την πατρίδα, την ιστορία και τους ανθρώπους της. Γιατί πιστεύεις ότι συμβαίνει αυτό;
-Γιατί υπάρχει μια αδιάκοπη νοσταλγία επιστροφής στις ρίζες. Γιατί νομίζουμε ότι η πατρίδα θα μας αγαπά πιο πολύ από ότι μας αγαπούν στα ξένα. Όμως συχνά συμβαίνει να νιώθεις περισσότερο ξένος παρά δικός στον τόπο σου. Όλα αυτά είναι σχετικά βέβαια. Τη βαθιά σύνδεση την κάνουν οι άνθρωποι. Αν “τρέχουμε” παρόμοιο λογισμικό, τότε είμαστε οικογένεια κι ας είμαστε από μακρινά μέρη. Σαν τα ερωτευμένα φωτόνια που -όσο μακριά και να είναι- αντιδρούν το ίδιο.
-Με τα ταξίδια και τις αποστολές σε ξένες χώρες, έχεις αισθανθεί ότι αποτελείς και μια άτυπη καλλιτεχνική εκπροσώπηση της κρητικής ψυχής στο εξωτερικό;
-Αισθάνομαι ότι όλοι είμαστε δυνητικά εκπρόσωποί του τόπου μας, είτε το θέλουμε είτε όχι, είτε βρισκόμαστε στο εξωτερικό είτε στον τόπο μας.
-Έχουν τα Χανιά κουλτούρα κινηματογραφικής πόλης; Μπορούν να δώσουν δείγμα αντίστοιχα με εκδηλώσεις που λαμβάνουν χώρα στο εξωτερικό και να προσελκύσουν κόσμο;
-Δεν μπορούμε παρά να είμαστε η καλύτερη εκδοχή αυτού που πραγματικά είμαστε σαν πόλη. Πριν όμως, το καλό είναι να μας κάνουμε πρώτα την ερώτηση, τι είναι τα Χανιά, τι είναι η Κρήτη. Ένας προορισμός διακοπών; Ένα γρήγορο ταξιδάκι; Ή ένα ολόκληρο ταξίδι στον χρόνο και στην ιστορία. Ένας τόπος κρυφών μύθων και θρύλων, ενός Μινωικού πολιτισμού που επηρέασε και ενέπνευσε άλλους λαούς επί πολλούς αιώνες. Ο τόπος του Καζαντζάκη. Όσο απαραίτητη όμως είναι η παλιότερη γνώση, άλλο τόσο είναι και η γέννηση σημερινής για να μπορέσουμε προσελκύσουμε οτιδήποτε.
-Τι θα αφαιρούσες από τα κακά δαιμόνια των Κρητικών και τι θα τους συμπλήρωνες από τα ξένα ποιοτικά γνωρίσματα που έχεις γνωρίσει;
-Καλά και κακά στοιχεία στα γνωρίσματα των ανθρώπων υπάρχουν σε όλους τους τόπους. Και να σου πω κι ένα μυστικό, είναι μέσα μας 24 ώρες και κάθε φορά περιμένουν απλά την εντολή μας.
-Κουβαλάς και εμπειρίες έξω από τα συνηθισμένα μιας και έχεις πάει σε Ιράν και Νέα Υόρκη στα δυο διεθνή Φεστιβάλ τους συμμετέχοντας με ταινία. Πώς ήταν αυτή η αλληλεπίδραση;
-Τα δυο ταξίδια, στο Ιράν και στη Νέα Υόρκη, έγιναν σε απόσταση ενός μήνα, μου φάνηκε σαν σοκ η αντίθεση των δύο κόσμων. Εκείνο που έχει νόημα, τόσο από τα φεστιβάλ όσο από τη διαφορετικότητα που συνάντησα, είναι πως ο κόσμος είναι ένας τόπος που μπορεί να μας χωρέσει όλους.
-Τι διασφαλίζει σε ένα ντοκιμαντέρ την επιτυχημένη του αποστολή να φτάσει στον θεατή και να γίνει αντιληπτό και να εκτιμηθεί σωστά;
-Αυτό δεν έχει συνταγή νομίζω. Δημιουργείς εκείνο που μπορείς να δώσεις και λες την ιστορία που μπορείς να πεις. Θα υπάρχουν πάντα άνθρωποι, που θα τους αρέσει το αποτέλεσμα και άνθρωποι, που δε θα τους αρέσει αυτό που κάνεις.
