Στο άκουσμα της διάγνωσης “έχετε πολύποδες στη μύτη” πολύ ασθενείς τρομάζουν. Δεν πρόκειται για αληθής όγκους αλλά για αντιδραστικούς σχηματισμούς του βλεννογόνου της μύτης και των παραριννίων (κυρίως των ηθμοειδών κυψελών) με καλοήθη κατά κύριο λόγο χαρακτήρα. Η ρινική πολυποδίαση σα νόσος αφορά οποιονδήποτε αλλά διαγιγνώσκεται συχνότερα σε νεαρούς και μέσης ηλικίας ενήλικες με προτίμηση στο αντρικό φύλο. Μορφολογικά μοιάζουν με ρώγες από λευκό σταφύλι, συνηθέστερα είναι πολλαπλοί και εντοπίζονται και στις
δύο ρινικές θαλάμες (η ετερόπλευρη εμφάνισή τους χρειάζεται να διακριθεί από άλλες καταστάσεις όπως το ανάστροφο θήλωμα). Έχουν την τάση να αυξάνονται σε μέγεθος και αριθμό συνεχώς ενώ σε προχωρημένες καταστάσεις μπορούν να προβάλουν από τη μύτη ή να κρέμονται στο λαιμό..
Επιμέλεια: Κωτούλα Ι. Μαρία
Ειδικός Ωτορινολαρυγγολόγος
Χειρουργός Ενηλίκων & Παίδων
Που οφείλεται η δημιουργία των πολυπόδων της μύτης;
Στην ερώτηση “γιατί έχω πολύποδες γιατρέ” δεν υπάρχει ακριβής απάντηση. Οι περισσότερες μελέτες καταλήγουν ότι οφείλονται σε χρόνιο ερεθισμό ενώ δεν είναι ξεκάθαρο γιατί κάποιοι άνθρωποι αναπτύσσουν χρόνια φλεγμονή ή γιατί η συνεχιζόμενη φλεγμονή προκαλεί σχηματισμό πολύποδων σε μερικούς ανθρώπους και όχι σε άλλους. Υπάρχουν ενδείξεις ότι οι άνθρωποι που αναπτύσσουν
πολύποδες έχουν διαφορετική απόκριση του ανοσοποιητικού του συστήματος ενώ οι αλλεργίες, το άσθμα, η δυσανεξία στην ασπιρίνη, οι χρόνιες βακτηριακές και μυκητιασικές λοιμώξεις αποτελούν επιβαρυντικούς παράγοντες. Τέλος η εμφάνιση τους μπορεί να υποδηλώνει άλλη συστηματική νόσο όπως τη Κυστική Ινωση (πολύποδες σε παιδιά).
Τι συμπτώματα προκαλούν οι πολύποδες της μύτης;
Οι ρινικοί πολύποδες είναι μαλακοί και ανώδυνοι, οπότε αν είναι μικροί δεν προκαλούν συμπτώματα και ίσως να τους αγνοείται. Η συμπτωματολογία εμφανίζεται όταν μεγαλώσουν ή σε πολλαπλή εμφάνιση οπότε προκαλούν αποφρακτικά συμπτώματα. Οι ασθενείς συνήθως προσέρχονται στο ιατρείο λόγω συνεχούς μπουκώματος της μύτης, με συνεχείς ρινικές εκκρίσεις, διαταραχές της όσφρησης και πονοκεφάλους (προσωπαλγία) και στις περισσότερες φορές έχοντας κάνει και κατάχρηση αποσυμφορητικών σπρέι με σκοπό να αυτοιαθούν. Τα συμπτώματα αυτά χειροτερεύουν σε “παραμελημένες” περιπτώσεις οπότε έχουμε να αντιμετωπίσουμε ασθενείς με αποφρακτική άπνοια, επιδείνωση του άσθματος ή επαναλαμβανόμενες οξείες φλεγμονές των κόλπων.
Πως γίνεται η διάγνωση;
Στις περισσότερες περιπτώσεις για τη διάγνωση αρκεί η πρόσθια ρινοσκόπηση και η ενδοσκόπηση της μύτης. Οι πολύποδες φαίνονται σαν να κρέμονται από την οροφή της μύτης και τοποθετώντας την αναρρόφηση διαπιστώνουμε ότι κινούνται και έλκονται προς τα έξω. Η αξονική τομογραφία του σπλαχνικού κρανίου μπορεί να προσδιορίσει με ακρίβεια το μέγεθος, τη θέση τους και την έκταση της φλεγμονής και είναι τελείως απαραίτητη αν πρόκειται να οδηγήσουμε τον ασθενή στο χειρουργείο. Πάντα πρέπει να γίνονται αλλεργικά τεστ για να διαπιστωθεί και θεραπευτική το τυχόν αλλεργικό υπόβαθρο ενώ σε συγκεκριμένες περιπτώσεις ζητούνται εξειδικευμένες εξετάσεις (π.χ. τεστ ιδρώτα σε πολύποδες παιδικής ηλικίας για αποκλεισμό της κυστικής ίνωσης)
Πως θεραπεύονται οι ρινικοί πολύποδες;
Ο στόχος της θεραπείας είναι η εξάλειψη των πολυπόδων, της παθολογίας των παραρρίνιων και η πρόληψη των υποτροπών. Η ιδιαιτερότητα τους είναι ότι ανεξαρτήτως συντηρητικής ή χειρουργικής αντιμετώπισης, ένα ποσοστό αυτών μπορούν να υποτροπιάζουν. Η πρώτη γραμμή θεραπείας είναι πάντα ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ με σκοπό τόσο την εξάλειψη των πολυπόδων όσο και της αιτίας εμφάνισης τους. Με την φαρμακευτική αγωγή (κυρίως την χρήση κορτικοειδών τοπικά και από το στόμα) έχουμε δει πολλές φορές την μεγάλη υποχώρηση έως και την εξαφάνιση τους. Βεβαίως, αφού δεν θεραπεύσουμε την αιτία που τους δημιούργησε, οι πολύποδες θα υποτροπιάσουν. Στις περιπτώσεις που δεν παρατηρείται καμία βελτίωση μετά από περίπου 10 εβδομάδες φαρμακευτικής θεραπείας, απαιτείται η ενδοσκοπική αφαίρεση των πολυπόδων και ο καθαρισμός των κόλπων (FESS). Με τη τεχνική αυτή επιτυγχάνεται λεπτομερής και ριζικός καθαρισμός με αποτέλεσμα οι υποτροπές να είναι πολύ λιγότερες.
Μετά το χειρουργείο τι χρειάζεται να κάνω;
Η μετεγχειρητική παρακολούθηση ανά τρίμηνο όπως και η συνέχιση της κατάλληλης φαρμακευτικής αγωγής μειώνουν τη πιθανότητα υποτροπών.
Μπορώ να κάνω κάτι για την αποτροπή δημιουργίας
ή αποφυγή υποτροπής των πολυπόδων;
Μπορείτε να προστατεύσετε κατά ένα μέρος τον οργανισμό σας ακολουθώντας απλά μέτρα υγιεινής όπως οι συστηματικές ρινοπλύσεις με διαλύματα φυσιολογικού
ορού ώστε να απομακρύνονται τα αλλεργιογόνα, ο σωστός έλεγχος και αντιμετώπιση του άσθματος σας και η αποφυγή
κατά το μέγιστο δυνατόν εισπνοής ερεθιστικών ουσιών όπως καπνός τσιγάρου, χημικοί ενώσεις (απορρυπαντικά/ χλώριο), σκόνη και λεπτά θραύσματα ξύλου /σιδήρου (επαγγελματικοί ρύποι). Σε γενικές γραμμές, οι ρινικοί πολύποδες είναι καλοήθεις βλάβες που μπορεί να επηρεάσουν όμως πολύ την ποιότητα ζωής μας. Μην αναβάλλετε την διάγνωση και θεραπεία αυτών, διότι ναι μεν οι ίδιοι οι πολύποδες δεν μεταλλάσσονται σε καρκίνο, αλλά, δεν ξέρουμε τι μπορεί να κρύβεται από κάτω τους καμιά φορά.
