Καλοκαίρι, ειδικά εδώ στο Νότο, σημαίνει θάλασσα, ήλιος και ανεβασμένες θερμοκρασίες που συχνά… χτυπάνε κόκκινο. Κι όταν εμείς δυσανασχετούμε στις μεγάλες ζέστες, σκεφτείτε όσους καθημερινά εργάζονται σε συνθήκες καύσωνα μέσα στο καλοκαίρι για να βγάλουν το ψωμάκι τους κυριολεκτικά με τον ιδρώτα του προσώπου τους και -τουλάχιστον- σταματήστε να γκρινιάζετε!
ΣΤΟ ΚΑΘΑΡΙΣΤΗΡΙΟ – ΓΙΑΝΝΗΣ ΧΙΝΟΣ
Το καθαριστήριο είναι ένα κλασικό παράδειγμα ανυπόφορου καλοκαιρινού επαγγέλματος, αν και αυτό ίσχυε κυρίως κατά το παρελθόν. Όπως μας είπε ο κύριος Γιάννης Χίνος, ιδιοκτήτης των 5 a sec στην Κισσάμου και στην Κυδωνίας, «γενικά είναι μια δουλειά δύσκολη, πολύ ζεστή το καλοκαίρι, λόγω και του ότι όλα τα μηχανήματα που λειτουργούν συμβάλλουν σε μια υπερ-αυξημένη θερμοκρασία. Από την άλλη όμως, η δουλειά μας είναι ιδανική για το χειμώνα γιατί δεν χρειάζεται θέρμανση και συνεχίζουμε να δουλεύουμε με το κοντομάνικο.
Στα καταστήματά μας έχουμε βελτιώσει κατά πολύ τις συνθήκες τοποθετώντας ό,τι πιο σύγχρονο υπάρχει από άποψη κλιματισμού με μονάδες κατάλληλες για χώρους τριπλάσιας χωρητικότητας και όγκου απ’ ότι οι δικοί μας. Έτσι, καταφέρνουμε να διατηρούμε ανθρώπινες συνθήκες εργασίας κάτι στο οποίο συμβάλλει και το ότι τα μηχανήματα που χρησιμοποιούμε είναι όλα τελευταίας τεχνολογίας και δεν παράγουν τον ατμό με την μορφή που τον παρήγαγαν τα παλαιότερα.
Παρόλα αυτά υπάρχουν πάντα στιγμές που για διάφορους λόγους δεν δουλεύει το κλιματιστικό (είτε από πτώση της τάσης του ρεύματος είτε από κάποιο άλλο πρόβλημα που μπορεί να τύχει) που τα πράγματα γίνονται πραγματικά δύσκολα, ειδικά σε περιόδους καύσωνα. Στην αρχή του καλοκαιριού πάλι, σκεφτείτε ότι παρά την υψηλή θερμοκρασία εμείς ασχολούμαστε, ως επί τω πλείστον, με τα μάλλινα. Και μόνο ψυχολογικά αν το δεις, το να είσαι όλη μέρα με τα παλτό και τα πουλόβερ είναι αρκετό, για να δυσκολεύει την κατάσταση».
Η άποψη του κύριου Χίνου βρίσκει σύμφωνες τις -πάντα χαμογελαστές και εξυπηρετικές- κυρίες Αργυρώ Ανδρεάκη και Κατερίνα Κοκκινάκη: «Είναι ελαφρώς δυσκολότερη η κατάσταση το καλοκαίρι και, παρόλο που δουλεύουμε σε πραγματικά πολύ καλές συνθήκες, δεν γλιτώνουμε κάποιες φορές τη μίνι σάουνα, η οποία πάντως μας βοηθάει να διατηρούμαστε fit για την παραλία! Ο κόσμος πάντως σχολιάζει κυρίως το χειμώνα, λέγοντας ότι είμαστε τυχερές που δουλεύουμε μέσα στη ζέστη!» λέει η κυρία Ανδρεάκη ενώ η κυρία Κοκκινάκη συμπληρώνει: «Το καλοκαίρι γενικά είναι περισσότερη η δουλειά, πιο δύσκολοι οι λεκέδες, πιο ανοιχτόχρωμα και ευαίσθητα τα ρούχα, αλλά εμείς δεν μασάμε! Τα καθαρίζουμε όλα και φεύγουν από δω άψογα…»
ΣΤΟΝ ΦΟΥΡΝΟ – ΝΙΚΟΣ ΚΟΤΣΙΦΑΚΗΣ (ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΑΡΤΟΠΟΙΩΝ Ν. ΧΑΝΙΩΝ)
Η δουλειά μας είναι από αυτές που δυσκολεύουν το καλοκαίρι, κυρίως γιατί οι χώροι των εργαστηρίων δεν μπορούν να έχουν κλιματισμό. Δεν είναι ότι απαγορεύεται, υπάρχει όμως σοβαρός κίνδυνος να αλλοιωθούν τα προϊόντα τόσο εμφανισιακά, όσο και γευστικά. Εμείς έχουμε κλιματισμό σε όλους τους χώρους αλλά την ώρα της παραγωγής φυσικά τον κλείνουμε. Αν προσθέσεις και το ότι οι θερμοκρασίες με τις οποίες επιβαρύνουν οι φούρνοι είναι 200-240 βαθμοί καταλαβαίνεις για τι κατάσταση μιλάμε.
Το παλεύουμε με πολλά υγρά, με ανάπαυση, με διαλείμματα και με τροφή γιατί δουλεύουμε πολλές ώρες. Η μεγαλύτερη δυσκολία του επαγγέλματος βέβαια είναι οι πολλές ώρες και η σκληρή δουλειά 6 μέρες την εβδομάδα. Δυστυχώς, εμάς δεν μας πιάνει πενθήμερο άσε που υπάρχουν συνάδελφοι οι οποίοι ζητάνε επταήμερο! Απαράδεκτα πράγματα. Να πάμε δηλαδή στην κόλαση κατευθείαν; Εγώ και σαν συνδικαλιστής υπήρξα ανέκαθεν υπέρ του πενθημέρου αλλά βλέπω ότι είναι ανέφικτο για τη δουλειά μας. Όχι όμως και επταήμερο, σε αυτό είμαι κάθετα αντίθετος.
Το ωράριο του φούρναρη είναι πολύωρο και δύσκολο και έχει και νύχτα (4.00 – 5:00 η ώρα τη νύχτα πιάνουμε δουλειά)… Έχει όμως κι ένα θετικό, το ότι ο κλάδος μας στην Ελλάδα έχει μηδενική ανεργία, είμαστε η μεγαλύτερη βιοτεχνική, παραγωγική οικογένεια, 150.000 φούρνοι με εργαζόμενοι που φτάνουν τις 500.000 μαζί με τις οικογένειές τους. Και όχι μόνο έχουμε μηδενική ανεργία, κάτι που σημαίνει ότι μπορούμε να απορροφήσουμε και πολλά νέα παιδιά, αλλά έχουμε και πάρα πολύ καλή μισθολογική εξέλιξη. Σε σύγκριση με τα άλλα επαγγέλματα, εμάς η κρίση δεν μας έχει έχει αγγίξει τόσο πολύ. Τα είδη διατροφής παραμένουν είδη πρώτης ανάγκης, άλλωστε. Μπορεί να στερηθούμε το οτιδήποτε, αλλά ψωμί και ό,τι λείπει από το ψυγείο μας θα πάρουμε.
Το καλοκαίρι δεν μειώνεται η κατανάλωση ψωμιού, ίσα – ίσα που φουλ σεζόν πανελλαδικά για το 90 % από εμάς είναι το καλοκαίρι, αν εξαιρέσει κανείς τα Χριστούγεννα και το Πάσχα. Μπορεί να τρώμε περισσότερο ψωμί το χειμώνα γενικότερα, αλλά λόγω της αυξημένης τουριστικής κίνησης το καλοκαίρι, ειδικά από 20 Ιουνίου μέχρι τέλος Αυγούστου, είμαστε σε φουλ σεζόν.
ΣΤΟ ΣΟΥΒΛΑΤΖΙΔΙΚΟ – ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΓΙΑΓΚΟΥΔΑΚΗΣ
Όπως και να ‘χει, η δουλειά μας δεν μπορείς να πεις ότι είναι μια εύκολη δουλειά. Είναι όμως μια δουλειά που εγώ την κάνω με κέφι. Εξάλλου, είμαι 27 χρόνια σε αυτήν. Το καλοκαίρι η κατάσταση σίγουρα δυσκολεύει περισσότερο. Όσο κι αν οι συνθήκες εργασίας γενικά είναι πολύ καλές, το καλοκαίρι υπάρχει η προφανής, αντικειμενική δυσκολία. Έχει πολύ περισσότερη ζέστη. Δεν σας λέω πώς γίνονται τα πράγματα όταν μιλάμε και για καύσωνα! Επιπλέον, τα Χανιά σαν κλασικός τουριστικός προορισμός, έχουν για δύο τουλάχιστον μήνες πολύ περισσότερο κόσμο να «ταΐσουν» με αποτέλεσμα η δουλειά μας, εκτός από δυσκολότερη γίνεται και σαφώς περισσότερη. Περισσότερος κόσμος, περισσότερη πίεση και άγχος να εξυπηρετηθούν όλοι σωστά και γρήγορα και όλα αυτά σε συνδυασμό με τις υψηλές θερμοκρασίες μέσα κι έξω. Φανταστείτε πως, όταν ανάβουν τα κάρβουνα και οι ψησταριές, η θερμοκρασία φτάνει τους 49 βαθμούς! Μέχρι 49 βαθμούς έχουμε μετρήσει. Πενήντα, πάντως, δεν έχουμε πιάσει ακόμα!
Δεν είναι και πολλά που μπορούμε να κάνουμε για να αντιμετωπίσουμε τη ζέστη. Κυρίως, οπλιζόμαστε με υπομονή. Είναι η δουλειά που διαλέξαμε να κάνουμε και την κάνουμε όπως πρέπει, αποδεχόμενοι και τα καλά της και τα κακά της. Εξάλλου, δεν υπάρχει δουλειά χωρίς θετικά και αρνητικά. Μου αρέσει η δουλειά μου και μου αρέσει όταν βλέπω νέα παιδιά που έρχονται να δουλέψουν με μεράκι και αγάπη για αυτό που κάνουν. Όταν δουλεύεις με αγάπη, κέφι και μεράκι, όλα τα άλλα είναι υποφερτά. Τις περισσότερες φορές ο κόσμος δείχνει κατανόηση. Εμείς πάντα προσπαθούμε να τους εξυπηρετήσουμε όλους γρήγορα, φυσικά με τη σειρά τους και καταφέρνουμε να μη δυσαρεστήσουμε κανένα. Δεν έχουμε άλλωστε κανένα λόγο να αφήνουμε τους ανθρώπους επίτηδες να περιμένουν στη ζέστη.
Θα σας πω και κάτι σαν ανέκδοτο μια που, όταν έρχεσαι αντιμέτωπος καθημερινά με πολύ κόσμο, έχεις διάφορα να θυμάσαι. Δεν θα ξεχάσω λοιπόν μια κυρία που μου ζήτησε ένα καλαμάκι και τη ρώτησα αν θέλει καλαμάκι για χυμό ή το άλλο. Εκείνη έκπληκτη γυρνάει και με ρωτάει: βγαίνει και σε χυμό;
ΣΤΟ ΠΕΡΙΠΤΕΡΟ
Στο περίπτερο η δουλειά είναι δύσκολη το καλοκαίρι με την αποπνικτική ζέστη, αλλά και το χειμώνα όταν φυσάει και μπάζει από παντού. Η ζέστη όμως αντιμετωπίζεται πιο δύσκολα. Δεν μπορούμε να κάνουμε πολλά πράγματα εκτός από το να πίνουμε πολύ νερό και να βρέχουμε λίγο το πρόσωπό μας. Παλιότερα, το περίπτερο αυτό ήταν πολύ μικρότερο, 1 x 1, έμπαινε μέσα και η ζέστη από τα μοτέρ των ψυγείων και σου ερχόταν να λιποθυμήσεις. Είναι πολύς ο κόσμος που δείχνει κατανόηση και σχολιάζει το ότι είμαστε μέσα στη ζέστη. Άλλωστε, μέσα από αυτή τη δουλειά πολύ συχνά αναπτύσσονται προσωπικές σχέσεις με τους συστηματικούς πελάτες.
Η δουλειά γενικά είναι δύσκολη, έχουμε πολλά να αντιμετωπίσουμε, όχι μόνο τη ζέστη. Είμαστε ανοικτά ως τις 3 τώρα το καλοκαίρι και τα Σάββατα ως τις 5.00 – 5.30. Παραμονές Χριστουγέννων – Πρωτοχρονιάς δεν κλείνουμε καθόλου, το χει μάθει πια ο κόσμος ότι είμαστε ανοικτά. Πολλοί παίρνουν πράγματα και φεύγουν χωρίς να τα πληρώσουν, ενώ ένα άλλο φαινόμενο των ημερών είναι το τεφτέρι, το οποίο όμως το ανοίγω μόνο για τακτικούς πελάτες. Δεν το κάνω σε κάποιον που θα έρθει τώρα και θα τον ξαναδώ σε ένα μήνα. Σου λένε, δώσε μου ένα πακέτο τσιγάρα και στα πληρώνω την άλλη φορά γιατί δεν κρατάω λεφτά και μετά τον βλέπεις και δεν σου λέει ούτε καλημέρα!
Άσε που τώρα μας υποχρεώνουν να έχουμε και τις ταμειακές! Έλα τώρα στη θέση μου να είναι Αύγουστος, να είναι από δω νερά, χυμοί, από την άλλη τσίχλες, τσιγάρα, αναψυκτικά και να πρέπει να τα χτυπήσεις όλα αυτά σε διαφορετικά τμήματα στην ταμειακή και όλα αυτά μέσα στο περίπτερο! Εκεί που ο Έλληνας, εκτός των άλλων, έχει μάθει ότι θα πάρει αυτό που θέλει σε δευτερόλεπτα και θα φύγει θα πρέπει να περιμένει τη σειρά του και θα τον καθυστερούμε μέχρι να κόψουμε την απόδειξη. Θα περιμένει λέτε, ή θα φύγει; Αν τελειώσει εκείνη την ώρα η ταινία; Μας έχει πιάσει πανικός όλους στα περίπτερα με αυτό το θέμα…
Όταν πρωτοπήρα το περίπτερο ήμουν ένας πάρα πολύ ευγενικός άνθρωπος. Έχω γίνει πια πολύ σκληρή. Ήμουν πάντα με το χαμόγελο και την καλή κουβέντα, αλλά βλέπεις τόσα κάθε μέρα, αντιμετωπίζεις τόσες δυσκολίες που αναγκάζεσαι να προσαρμοστείς.
Δημοσιεύτηκε στο GO HANIA, τεύχος 37, Ιούλιος 2010
